Duże zmiany w ważnym festiwalu na Roztoczu. Masowe odejścia z rady programowej

Oświadczenie jest treściwe, ale enigmatyczne. Brzmi:

Przyjaciele Festiwal Stolica Języka Polskiego w Szczebrzeszynie.

Niżej podpisani złożyli rezygnację z członkostwa w Radzie Programowej festiwalu Stolica Języka Polskiego w Szczebrzeszynie.

Byliśmy członkami Rady przez wiele lat. Jesteśmy bardzo emocjonalnie zaangażowani w Festiwal. W ostatnich latach zdarzało się, że zaskakiwani byliśmy decyzjami dyrekcji Festiwalu podejmowanymi bez naszej wiedzy, decyzjami naszym zdaniem dla Festiwalu niedobrymi. Ta praktyka powtórzyła się podczas ostatniego posiedzenie Rady Programowej. Nadszedł więc moment, w którym postanowiliśmy rozstać się z Festiwalem.

Dziękujemy Szczebrzeszynowi za to, że dał czytelnikom z całej Polski szansę poznawania wspaniałych pisarzy, poetów, tłumaczy, ludzi teatru, muzyki, sztuk wizualnych. I poznawania tak niezwykłego miejsca jak historyczne miasto Szczebrzeszyn.

Życzymy Festiwalowi Stolica Języka Polskiego dobrej przyszłości, bo jest on wydarzeniem wyjątkowym. Jest dobrem mieszkańców Szczebrzeszyna i polskiego życia literackiego.

Justyna Sobolewska, Grzegorz Gauden, Ryszard Koziołek, Tomasz Pańczyk, Michał Rusinek

15 grudnia 2023

Wymienione w popisie osoby to zdecydowana większość tego- i zeszłorocznej Rady Programowej Festiwalu (wg oficjalnej strony imprezy, jej skład zmieniał się co kilka lat, ale nazwisko każdej z nich pojawiało się również w poprzednich gremiach, w różnych konfiguracjach) – oprócz nich zasiada w niej przewodnicząca Iwona Hofman, honorowy przewodniczący Wiesław Myśliwski i Piotr Duda, dyrektor i współzałożyciel.

Filmik z „entuzjastą stref wolnych od LGBT”

Zatrzymajmy się na moment przy tym ostatnim. To właśnie Piotr Duda w lipcowym słońcu wystąpił w krótkim filmiku ramię w ramię z wicemarszałkiem województwa lubelskiego Michałem Mulawą. Wideo ma nieco ponad dwie minuty i nikt niewtajemniczony nie doszuka się w nim skandalu. Dopatrzyły się go jednak osoby związane z festiwalem i ze środowiskiem literackim w Polsce, a szkopuł tkwił w dokumencie, który przed laty podpisał wicemarszałek Mulawa. Był nim projekt przyjętego przez radnych „Stanowiska w sprawie wprowadzania ideologii „LGBT” do wspólnot samorządowych”.

Szerzej pisaliśmy o tym tutaj, teraz przypomnimy jedynie, że publicznie skrytykowali ten rodzaj promocji zaproszeni goście i gościnie, m.in. poetka Patrycja Sikora i reporter Mikołaj Grynberg. Przynajmniej kilka zaproszonych osób przeznaczyło otrzymane honorarium na organizacje wspierające społeczność LGBTQ+.

Rzeczniczka prasowa festiwalu do tej pory nie odniosła się do pytań, które od nas dostała.

Masowe odejścia z rady programowej festiwalu w Szczebrzeszynie

Festiwal Stolica Języka Polskiego fizycznie zaistniał dziewięć lat temu w Szczebrzeszynie, ale wcześniej powstał w głowach dwóch osób: znanego z okrytego złą sławą filmu Piotra Dudę i Tomasza Pańczyka. Jego nazwisko w tym tekście pojawiło się tylko raz – w gronie pozostałych czterech, które zrezygnowały z członkostwa w radzie.

– Kiedy na spotkaniu w Szczebrzeszynie w gronie kilku mieszkańców miasta opowiadałem o wizji zorganizowania literackiego święta na skalę ogólnopolską, odczułem entuzjazm i chęć współpracy. Szybko dołączył do tworzenia festiwalu Tomek Pańczyk, który tak jak ja urodził się w Szczebrzeszynie oraz promował już miasto i jego dziedzictwo kulturowe. Wówczas jednak mieliśmy tylko marzenia i nadzieję, że ich spełnienie jest możliwe. (…) Festiwal to nasze wspólne dzieło – czytamy na stronie festiwalu.

Choć decyzja o odejściu z rady programowej jest datowana na 15 grudnia, wiemy, że problemy zaczęły się tam dużo wcześniej. W środowisku literackim i festiwalowym panuje przekonanie, że dowiodła ich afera, przez którą impreza w Szczebrzeszynie kojarzona jest z wykluczaniem osób LGBTQ+.

Do zbiorowej rezygnacji odnieśli się oficjalnie także pozostali organizatorzy i organizatorki festiwalu.

Drodzy,

2024 to jubileuszowy rok dla festiwalu – już od września przygotowujemy 10. edycję Stolicy Języka Polskiego w Szczebrzeszynie. Każda poprzednia edycja FSJP to wielość doświadczeń, wzruszeń i dobrych spotkań.

W przygotowania i pracę nad organizacją Festiwalu zaangażowanych od początku było i jest wiele osób: to przedsięwzięcie, które wymaga koordynacji licznych działań.

Przyjęliśmy informację o rezygnacji z członkostwa w Radzie Programowej pięciu jej członków (w komentarzu treść oświadczenia), którym serdecznie dziękujemy za wspólną pracę i zaangażowanie w budowanie festiwalu. Festiwalu, który od dziesięciu lat jest jednym z najważniejszych wydarzeń kulturalnych Lubelszczyzny, a dla jej mieszkańców szansą na kontakt i spotkania z wybitnymi twórcami. Wierzymy, że kolejne edycje Festiwalu spełnią oczekiwania naszych czytelników i festiwalowych przyjaciół, z którymi spotkamy się w Szczebrzeszynie.

Ostatnim zdaniem oświadczenia jest data tegorocznej odsłony imprezy. Ma się odbyć 4-10 sierpnia.