Zamość

i

Autor: Wioletta Sawa, Radio Eska Zamość

HISTORIA

10 kwietnia Zamość obchodzi swoje urodziny. W tym roku miasto kończy 444 lata!

2024-04-10 11:14

To właśnie 10 kwietnia 1580 roku został wydany dokument lokacyjny Zamościa - miasta będącego fenomenem na skalę światową i jedynego w Polsce, które zostało zbudowane w szczerym polu według jednolitego planu urbanistyczno- architektonicznego. Kopię aktu lokacyjnego możemy zobaczyć w Muzeum Zamojskim w Zamościu.

- To było 10. kwietnia w niedzielę przewodnią w święto św. Tomasza w folwarku Jarosławiec. Tam Jan Zamoyski w obecności urzędników i przyjaciół wydał dokument , w którym ogłaszał utworzenie nowego miasta. Miasto to miało się nazywać Zamoście na Wieprzcem. Data nie była przypadkowa bo było to w  święto związane ze świętym Tomaszem, który jest patronem naszego miasta. Nad wejściem do ratusza znajduje się on w herbie. Dlaczego św. Tomasz był ważny dla Jana Zamoyskiego? Jan Zamoyski wychował się w rodzinie protestanckiej , ale kiedy był na studiach w Padwie postanowił wrócić do religii katolickiej. Tomasz apostoł był nazywany niedowiarkiem i tutaj Jan Zamoyski widział analogię jeśli chodzi o takie swoje własne doświadczenia- mówi  Prezes  Polskiego Towarzystwa Turystyczno - Krajoznawcze. Oddział w Zamościu- Agnieszka Linek.

- Początkowo Jan Zamoyski nosił się z zamiarem wybudowania siedziby dla swojego rodu, ale jako że był humanistą i wzorował się na królach to chciał również pozostawić po sobie coś co przetrwa wieki, dlatego też obok zamku postanowił też wybudować miasto i wszystko otoczyć murami fortyfikacjami, aby było to trwałe , niezniszczalne . Zamoyski chciał też działać na rzecz lokalnej społeczności . Chciał stworzyć  miasto- ośrodek rozwoju handlu, rzemiosła, nauki, religii. Stworzenie Zamościa było też możliwe dzięki temu, że Jan Zamoyski spotkał architekta Bernarda Morando , który zdecydował się podjąć to szalone wyzwanie i zrealizować wizję Jana Zamoyskiego - dodaje Agnieszka Linek.

Od "Na dobre i na złe" po "Ojca Mateusza". Tak na przestrzeni lat zmieniał się Artur Żmijewski

Zamoyski i Bernardo Morando zdecydowali, że zbudują miasto idealne, miało być piękne w architekturze , łączyć życie gospodarcze i społeczne z funkcjami obronnymi. Budowa fortyfikacji trwała 36 lat, ale samo miasto powstawało szybko. Większość kamienic, ratusza i zabudowy rynku wielkiego powstała jeszcze za życia Jana Zamoyskiego pod koniec 16 wieku. Założyciel miasta i Bernardo Morando nie dożyli jednak daty jego ukończenia.

Zamość stanowił ważne centrum gospodarcze, kulturalne i naukowe, a twierdza Zamość nigdy przez wrogów nie została zdobyta w walce.

Zamość- nazywany perłą renesansu i miastem idealnym na stałe zapisał się w historii Polski . Układ urbanistyczny zamojskiej starówki wraz z zespołem ok. 120 zabytków architektury uznany za zabytek najwyższej wartości- 14 grudnia 1922 roku został wpisany na listę Światowego Dziedzictwa Kultury UNESCO.

Zobacz też:

Fortyfikacje Zamościa